 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
საძიებელი
|
Unix - ის ისტორია დიწყო 1969 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში ,"Bell Laboratories" ფირმაში, AT&T შვილობილ კომპანიებში. იმ დროის განაწილების იდეა პერსონალურ კომპიუტერებზე jer kidev muSavdeboda "Bell Laboratories", "General Electric"- თან და მასაჩუსეცის ტექნიკური ინსტიტუტთან. 1965 წლიდან ისინი დაკავებულები იყვნენ "MULTICS" ("MULTiplexed Information and Computing System") ოპერაციული სისტემის შექმნით GE 645- თვის. ამ სისტემას უნდა უზრუნველეყო ერთდროულად ბევრი მომხმარებლის შეღწევა -is რესურსებში, რომელსაც ექნებოდა დიდი სისწრაფე და მონაცემების ერთიანი გამოყენების შესაძლებლობა და ეს ყველაფერი იყო უზრუნველყოფილი ცენტრალური პროცესორით, რომელიც იყო ცოტა უფრო მძლავრი, ვიდრე PC, რომელიც შექმნილი იყო "Intel-386-ის" საფუძველზე. იმ დროს პროგრამისტებს შეეძლოთ მოცულობით პატარა, მაგრამ ძალიან ეფექტური პროგრამების შექმნა. მიუხედავად იმისა, რომ "MULTICS"- მა არ მოუტანა დიდი კომერციული სარგებელი შემქმნელებს, ამ პროექტმა მოახდინა უზარმაზარი გავლენა შემდეგი ოპერაციული სისტემების შესაქმნელად და Unix-ის ოპერაციული სისტემის წინამორბედადაც მოგვევლინა.
1969 წლის ზაფხულში Bell Labs-ის ახალგაზრდა სტუდენტების ჯგუფმა, რომლების მონაწილეობდნენ "MULTICS" შექმნაში (რუდ კენედეი (Rudd Canaday), დუკ მაკ-ილროი (Doug McIlroy), დენის რიჩი (Dennis Ritchie) და კენ ტომსონმა (Ken Thompson)), დაწვრილებით განიხილეს, რა შეიძლებოდა გაეკეთებინათ იმისათვის, რომ გადაერჩინათ ზოგიერთი იდეა MULTICS პროექტთან დაკავშირებით. ტმოსონმა აღმოაჩინა მცირე მოხმარებადი კომპიუტერი PDP-7. თავის პროგრამის PDP-7-ისათვის გადამუშავების დროს ტომსონმა შეისწავლა მანქანის შესაძლებლობები და დენისონ რიჩთან ერთად შექმნა პროცესორების მართვის საკუთარი სისტემა. ბოლოს და ბოლოს, ახალ სისტემას აღარ სჭირდებოდა სხვა ოპერაციული სისტემის მხარდაჭერა. Unix-ის მეორე ვერსია 1971 წელს შეიქმნა PDP-11-ისათვის, ეს იყო ერთ-ერთი იმ რადიკალური გადაწყვეტილებებიდან, რომლებმაც Unixi გადააქცია გახსნილ სისტემად, როგორიც იგი დღეს არის. 1970-1972 წლებში სისტემა გააუმჯობესეს. 1973 თებერვალში არსებობდა 16 ფიქსირებული Unix სისტემა.
როდესაც Unix-ის სისტემა აღიარეს ახალი ინტერნეტისთვის ყველაზე საუკეთესოდ, მისი მომხმარებლების რიცხვი საგრძნობლად გაიზარდა. კომპანია "AT&T"მა შობა "Programmer's Workbench"-ის (პროგრამისტის სამუშაო ადგილი) ოპერაციული სისტემა, შემდეგ კი System III Unix. იმ დროისთვის ბერკლში იწყებენ 4BSD (ოქტომბერი 1980); 4.1BSD (ივლისი 1981); 4.1, 4.1b და 4.1c (1982-1983); 4.2BSD (სექტემბერი 1983) ვერსიების გავრცელებას. ეს უკანასკნელი ვერსია იყო ყველაზე ძლიერი გადამუშავებული სისტემა. ის შეიცავდა ქსელთან (პროტოკოლი TCP/IP) muSaobis ufro daxvewil da swraf formas. 1993 წელს უნიქსის ომები ოფიციალურად დასრულდა. ამას საფუძველი დაუდო "AT&T"ის ბაზრიდან წასვლამ. რაღაც დროის მანძილზე "Unix"ს კვლავ ეკავა მყარი პოზიციები ბაზარზე, მაგრამ საბოლოოდ იგი Microsoft-მა შეავიწროვა. პირველი ნაბიჯები Microsoft-მა 1976 წელს გადადგა, 1980 წელს Microsoft-ი გახდა აბსოლუტური მონოპოლისტი ენების დაპროგრამირების ბაზარზე მიკრო კომპიუტერებისათვის.
ლინუს ბენედიკტ ტორვალდი დაიბადა 1966 წლის 28 დეკემბერს. ლინუსის ბაბუამ 1981 წელს იყდა Commodore VIC-20 კომპიუტერი. ეს იყო ლინსის პირველი კოპიუტერთან შეხება, ამ კომპიუტერზევე ლინუსმა შექმნა თავისი პირველი პროგრამა რომელსაც ერქვა "Hello, World!". 12 წლის წინ, 1971 წლის 17 სექტემბერს მოხდა ოპერაციული სისტემის Linux-ის დაბადება. მისი მამა გახდა მაშინ ჯერ კიდევ უცნობი სტუდენტი, ახლა კი მეცნიერებათა დოქტორი ლინუს ტორვალდსი. მან ნულიდან დაწერა Unix- ის ოჯახის ოპერაციული სისტემის ბირთვი. ამის მიზეზი გახდა ის შთაბეჭდილებები, რომელიც ლინუსზე ოპერაციულმა სისტემამ Minix-მა დატოვა. ეს ოპერაციული სისტემა ვრცელდებოდა ენდი ტანენბაუმის წიგნთან ერთად. Minix-ის პრობლემა მდგომარეობდა იმაში, რომ მისი გამოყენება შეეძლო მხოლოდ ამ წიგნის მყიდველებს. ლინუსმა გადაწყვიტა, დაეწერა Minix-ის უფასო, თავისუფალი ვერსია. სიტყვა თავისუფალში იგულისხმება არა მარტო ოპერაციული სისტემის უფასოდ გავრცელება, არამედ მისი პროგრამული კოდის თავისუფლად მისაწვდომობაც და აგრეთვე მისი შეცვილისა და გავრცელების შესაძლებლობა. თავისუფალ პროგრამულ უზრუნველყოფასთან მოპყრობის წესები აღწერილია GPL ლიცენზიაში. ლიცენზიის ასეთი მოდელი ლინუქსისათვის ძალიან მომგებიანი დარცა. რეზულტატში, ნებისმიერ მსურველს შეეძლო ამ ოპერაციული სისტემის შემუშავებაში მონაწილეობის მიღება. დღეისათვის Linux-ზე რამდენიმე ათასი ადამიანი მუშაობს, მათ მსოფლიო აბლაბუდა აერთიანებს. " Linux " სახელწოდება გაჩნდა შემდეგნაირად: თვით ტორვალდს ძალიან ერიდებოდა თავისი სახელის პროგრამისთვის დარქმევა ამოტომაც მას უნდოდა თავისი პროგრამისთვის დაერქმია "FREAX", მაგრამ როდესაც არი ლემკემ განათავსა პროგრამა FTP საიტზე კატალოგს დაარქვა pub/OS/Linux და ეს სახელწოდება გაჩნდა 0.02 Linux ვერსიაში რომელიც გამოქვეყნდა 1991 წლის 5 ოქტომბერს. იმ დროისთვის Linux- ზე მუშაობა გრძელდებოდა.
ცხრილ 1 მოცემულია Linux- ის ეტაპობრივი განვითარება.
სანამ მიმდინარეობდა 0.1 ვერსიის მომზადება, ტორვალდის პირად ცხოვრებაში მოხდა საკმაოდ მნიშვნელოვანი ცვლილებები. 0.1 ვერსიის გამოსვლის შემდეგ Linux- ის განვითარება განხორციელდა ორ შტოდ სტაბილური და ექსპერიმენტალური.
ალან კოქსი (Alan Cox) იყო მეორე პირი ტორვალდის შემდეგ, რადგან მან შეიტანა უზარმაზარი წვლილი "Linux"-ის განვითარებაში. ალან კოქსმა შეიმუშავა 2.0.34/35/36, 2.2.ხ, 2.4.ხ ვერსიები და ასევე 2.4.17 ვერსია, რომელიც საბოოლოდ განათავსა მარსელო ტოსატიმ, რომელიც იყო დაკავებული ქსელური ქვესისტემის 0.2 ვერსიის შემუშავებაში. 1996 წლის დასაწყისში Linux-ის ლოგოდ შემოთავაზებული იყო ისეთი ცხოველები როგორიცაა: ზვიგენი და არწივი. ასევე იყო მრავალი სხვა შემოთავაზება, მაგრამ ლინუს ტორვალდმა პინგვინი შესთავაზა, რადგან მას ეს ცხოველი ძლიერ მოსწონდა, ამის შემდეგ ლოგოს ვერსიებზე დიდი კამათი აღარ ყოფილა. ლინუქსის ლოგო გამოიყურება შემდეგ ნაირად (ცხრილში მოცემულია მეორე, ალტერნატიული ვერსიაც):
2003 წლის 22 სექტემბერს ფირმამ გამოაცხადა თავისი პროდუქტის ორ ხაზად დაყოფა: სრულიად გახსნილი და თავისუფალი პროექტი "Fedora Core" და ასევე კომერციული, რომელიც განკუთვნილი იყო "Red Hat Enterprise Linux (RHEL)"-ისათვის გამოსაყენებლად. ამ გადაწყვეტილებამ გამოიწვია უარყოფითი გამოხმაურება "Linux"-ის მომხრეების მხრიდან, მაგრამ დრომ უჩვენა, რომ არაფერი საშინელი არ მოხდა, ინდივიდუალური მომხმარებელი წარმატებით გადავიდა "Fedora Core"ზე (ასევე სხვა დესტრებუტივებზე) ფირმა Red Hat კი განაგრძობს პროექტ Fedora Core-s მატერიალურ მხარდაჭერას. ასეთმა დაყოფამ პირველ პერიოდში ფირმას მოუტანა დიდი შემოსავალი. მაგრამ 2005 წელს გაჩნდა შეტყობინებები იმის შესახებ, რომ ზოგიერთი კორპორაცია "Enterprise Linux"-ის შეძენის ნაცვლად, კორპორატიულ სერვერებზე იყენებდნენ "Fedora Core"-s. Linux- ი ჯერ კიდევ განვითარების სტადიაშია და იგი ჯერაც სრულყოფილი არ არის. თ. ლოლაძე XI2 კლასი
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ეს საინტერესოა 
